Bu bölümdeki metni inceleyerek haydan gelen huya gider atasözünün anlamı ile ilgili kompozisyon yazısı için fikir edinebilirsiniz.
İçinde hiçbir çalışma ve emek olmadan tamamen şans eseri kazanılan bir paranın kıymeti olmaz. İnsan bu parayı harcarken de gözü hiçbir şey görmez. Çünkü onu hak edecek bir şey yapmamıştır. Emek haracamadığı için onu harcarken de zoruna gitmez. Fakat emek vererek kazandığımız paralar çok kıymetli olur. Onları harcamaya kıyamayız.
İnsanın önüne hazır konan şeylerin pek bir kıymeti yoktur. Yani bir emek verilmeden bize sunulan şeylerin değerini bilmeyiz. Onları çarçabuk ve çok düşünmeden tüketir, bitiririz. Oysa insan emek verip de nice zorluklarla kazandığı şeyleri korumak ve elinde tutmak için daha çok çaba gösterir. Çünkü emeğin, alın terinin sonunda kazanılan şeyler daha bir anlamlıdır.
Mesela benim aklıma çok iyi bir örnek geldi. Devletin biz çocuklara dağıtığı ücretsiz kitapları hor kullanıyoruz. Bunlar bize bedavadan dağıtılıyor. Bu kitapları almak için döktüğümüz bir alın teri yok, bir emeğimiz yok. O yüzden onları iyi korumuyor, önemsemiyoruz. Oysa kendi çalıştığımız, kazandığımız bir parayla aldığımız bir şey olsa ona daha iyi sahip çıkarız. Çünkü ortada bir emeğimiz olur. İnsan kendi emeğinin karşılığında elde ettiği kazancı da daha iyi değerlendirir. Onu boş şeylere harcamaz. Dolayısıyla kolay yoldan ve emeksiz kazanılan şeyleri harcarken gözümüz hiçbir şey görmez. Onları hiç düşünmeden rahatlıkla harcarız.
Sonuç olarak elimize geçen kazançlar, kazanımları özenle korumak, onun için ne kadar emek verdiğimizle yakından ilgilidir. Hiçbir şey yapmadığımız zaman bize bedava verilen şeyin de pek kıymeti olmuyor. Onlara iyi bakmıyoruz, eğer bu bir parayla har vurup harman savuruyoruz. İşin özü ise alın teri döküp kazanılan paralar, elde edilen araç gereçler bir emek sonucu elde edildiği için daha çok kıymetli oluyor.