Bu bölümdeki ders notunu inceleyerek "Açıklama ve tanımlama arasındaki fark nedir?" sorusunun cevabını alacak şekilde fikir edinebilirsiniz.
Açıklama dediğimiz kavram daha çok bilgi vermeye, okuyucuyu ilgili konuda aydınlatmaya yöneliktir. Yani açıklamada bir öğretme amacı söz konusudur. Tanımlamada illa bir bilgi verme ya da öğretme gibi bir durum yoktur. Tanımlama bir kelimeyi, bir kavramı birkaç kelimeyle kısaca tarif etmek gibidir.
Açıklama ve tanımlama aynı şey değildir. Açıklama bir konu hakkında ayrıntılı bilgi verme, okuyucuyu bir konuda bilgilendirme, aydınlatma demektir. Tanımlama ise bir kavramın tanımını yapmaktır. O yüzden bir şeyin tanımlama olabilmesi için bu nedir? sorusuna cevap vermelidir. “Bu nedir?” diye soracağız. Bu soruya karşılık alıyorsak o cümlede tanımlama yapılmış demektir.
Örneğin şiir nedir? Şiir dizeler halinde yazılan, duygu yoğunluğu olan eserlerdir. Yahut bir konunun öğretilmesinde kullanılan çeşitli tekniklere yöntem denir dediğimizde yöntem kelimesinin yine tanımını yapmış oluruz. İşte bu örnekler tanımlama cümlesidir. Bunu da “bu nedir?” sorusuna cevap vermesinden çok rahat bir şekilde anlıyoruz. Ayrıca tanımlamada “denir, adı verilir, demektir, -dir” gibi sözcük ve ekler kullanılırken açıklamada böyle bir durum söz konusu değildir. Açıklamada ise herhangi bir konu hakkında onun iyice öğrenilmesi, anlaşılması için ayrıntılı bilgiler verilir.
Sonuç olarak açıklama ve tanımlama arasındaki fark nedir diye bir soru aklınıza takılıyorsa “bu nedir?” sorusunu sorun. Cevap alabiliyorsanız tanımlama, alamıyorsanız açıklamadır. İşte açıklama ve tanımlama arsındaki en belirgin fark budur.
Labels:
8. Sınıf